Doğadan izinsiz toplaması yasak olan göl soğanı, genellikle ilaç sanayinde kullanılıyor. İzinle dikimi yapılan göl soğanı, 19 Mayıs ilçesinde 12 dönüm alanda yetiştiriliyor. İlçede şu anda 6 çiftçi göl soğanı üretmek için sözleşme imzalarken, ortalama 1 ton göl soğanından 5-6 bin TL gelir elde ediliyor. Diğer tarım ürünlere göre getirisi oldukça yüksek olan göl soğanını izinsiz söken vatandaşlara verilen ceza ise 112 bin TL.
“Yurt dışına ihraç ediliyor”
İlçede yaklaşık 15 dönümlük bir alanda göl soğanı yetiştirildiğinin altını çizen 19 Mayıs Ekolojik Üreticiler Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Hakkı Karaman, “19 Mayıs’ta tıbbi bitkileri sözleşmeli olarak üretiyoruz. Göl soğanı gibi yumrulu bitkilerin doğadan sökülmesi bakanlık iznine bağlı. Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü’nden bunlardan söküm izni alınıp, tarlalardan anaç tohumluk üretimi yapılıyor. Daha sonra da çoğalttıktan sonra alıcı firmalara ticareti yapılabiliyor. 19 Mayıs’ta göl soğanı üretimine 2012 yılında başlandı. Yaklaşık 15 dönüm alanda göl soğanı üretiliyor. Çoğaltmaya da devam ediyoruz. Göl soğanı daha çok yurt dışına ihraç ediliyor” dedi.
“1 dönümden 90 bin TL’ye yakın gelir elde ediliyor”
Diğer tarım ürünlerine kıyasla ekilen alan bazında göl soğanının getirisinin oldukça yüksek olduğuna dikkat çeken Hakkı Karaman, “Göl soğanı sulak ve taban alanlarda yetiştirilir. Atıl alanları kullanma anlamında getirisi de çok yüksek. Dönüm başına yaklaşık 15 ton ürün alınabiliyor. Bugünkü değerinde ise tonunu 5-6 bin TL’ye satarsanız, yaklaşık 90 bin TL’ye kadar gelir elde edebilirsiniz. Ancak göl soğanı, ekimden 3 yıl sonra hasada başlanılan bir bitkidir. İlk 3 yılın ardından her yıl hasat edilebiliyor” diye konuştu.
“1 tane bile göl soğanını sökmenin cezası 112 bin TL”
Göl soğanlarını doğadan izinsiz sökmenin cezasının oldukça yüksek olduğunu ifade eden Karaman, şunları söyledi:
“Cezalar konusunda ise göl soğanını izinsiz kopartmanın cezası var. 1 tane göl soğanını bile izinsiz kopardığınızda şu anda 112 bin TL cezası var. Göl soğanı, endemik ve yok olma riski altında olan türlerden olduğu için cezalar bu kadar ağır. Bence bu cezalar az bile. Çünkü göl soğanlarının yaşam alanları daraldı. Göl soğanlarının daha çok korunmaya alınması lazım. Üretimin de arttırılması gerekiyor.”
Göl soğanı Samsun’da Terme, Çarşamba ve 19 Mayıs gibi sulak arazileri bulunan ilçelerde üretiliyor.