Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Katar Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani ile birlikte düzenlediği ortak basın toplantısında gazetecilerin sorularını yanıtladı.
"Avrupa'nın zayıflaması Türkiye'nin çıkarına değildir"
Rusya Lideri Putin'in Türkiye'de gaz merkezi kurulmasına yönelik önerilerini değerlendiren Çavuşoğlu, "Putin'den böyle bir teklif geldi. Kuzey Akım 1 ve Kuzey Akım 2'de sabotaj oldu. Dolayısıyla güvenilir bir güzergah olmaktan çıktığını düşünüyor Rusya. O nedenle Türkiye üzerinden boru hatları ile Avrupa'da isteyen ülkelere gaz tedariğinin yapılabileceğini söylüyor. Türkiye'nin bu anlamda bir merkez olmasını istiyor. Bugün enerji konusunda da Katar önemli bir aktör olduğu için fikir alışverişinde de bulunduk. Şu anda zaten Türkiye'de önemli Türkiye üzerinden petrol ve boru hatları geliyor, Güneydoğu Avrupa ülkelerine kadar gidiyor. Türk Akım 1 kendi ihtiyacımız için inşa edildi. Türk Akım 2 ise Güneydoğu Avrupa ülkelerine gaz tedariği için gerçekleştirilen bir proje. Biz Avrupa'nın enerji krizinin hafifletilmesinden yanayız. Avrupa'nın zayıflaması Türkiye'nin çıkarına değildir. Avrupa'nın enerji sorununun aşılmasında katkı sağlıyoruz sağlamak da isteriz. Tahıl anlaşması sadece Avrupa'nın değil dünyanın içinde olduğu bir krizin hafifletilmesine katkı sağladı. Fiyatlar da ilk defa uzun aradan sonra bu kadar düştü. Sonuç itibariyle Cumhurbaşkanımızın dün basın mensuplarına söylediği gibi bunun iyi şekilde çalışılması gerekiyor. Yapılacak yatırımlar var bunların incelenmesi lazım. Borsanın oluşabilmesi için belli sayıda ülkede gazın Türkiye'ye gelmesi lazım ki o sayıya ulaştık ve belli miktarda olması lazım. Şu anda bile gaz fiyatlarının belirlenmesi için bir merkez olma hüviyetini kazandık. Bir taraftan bu yatırımların yapılması lazım, diğer taraftan bu arz talep meselesi. Ne kadar Avrupa ülkesi böyle bir projeden gaz almaya hazır tüm boyutlarını beraberce çalışmak lazım. Ondan sonra aşama aşama bilgiler verilir" ifadelerini kullandı.
"Şartlı şekilde kullanamayacağımız şeyi almanın faydası olmaz"
ABD'den Türkiye'ye F-16 satışı konusunda gelinen son noktayla ilgili bir soruya yanıt veren Çavuşoğlu, "Teknik düzeyde görüşmelerin çok iyi geçtiğini söylemiştim. Biz daha sonraki aşamada yönetimin de destek verdiğini söylemiştik gerek Biden'ın, gerek Dışişleri Bakanlığının. Fakat kongreden bazı kararlar alınırken koşullarla ilgili değişiklik önergeleri verilmişti. Bunlar kabul edilmişti. Bu şartlarda almanın bir anlamı olmadığını da söyledik. Özellikle yönetimin kongre düzeyinde kendi çabalarına ilaveten bizim de kendilerine katkı sağlamamız yönünde talepler gelmişti. Bir taraftan milletvekillerimiz ABD'ye giderek kongre düzeyinde girişimlerde bulundular. Sayın Cumhurbaşkanımız Birleşmiş Milletler Genel Kurulu marjında ABD'li senatörlerle bir araya geldi. Bu konudaki düşüncelerimizi kendileri ile paylaştık. ABD, yönetimin ve Pentagon'un görüşü F-16'ların Türkiye'ye verilmesi sade Türkiye'nin yararına değil NATO'nun da yararına dolayısıyla ABD'nin de çıkarına uygun olduğunu söylüyorlardı. Bu doğrultuda geçti ama bunun bir an önce neticelendirilmesi lazım. Aleyhte kampanya yürüten senatörler oldu onlarla da konuşuldu. Büyükelçiliğimiz sürekli temas halindeler. Umarım sorunsuz neticelenir. Şartlı bir şekilde kullanamayacağımız şeyi almanın faydası da olmazı" açıklamalarında bulundu.
"Türkiye'nin Rusya ile Batı'yı bir araya getirme girişimi hiçbir zaman olmadı"
Bakan Çavuşoğlu, Türkiye'nin Rusya ile Batı ülkelerini bir araya getirme girişiminin olup olmadığının sorulması üzerine şunları söyledi:
"Türkiye'nin Rusya ile Batı'yı bir araya getirme girişimi hiçbir zaman olmadı. Ama Zelensky ile Putin'i kendilerinin de talebi üzerine geçmişte tarafları bir araya getirme çabası oldu. Dışişleri Bakanları ve müzakere heyetleri düzeyinde bir araya getirdik. Fakat liderler düzeyinde savaş ilerledi, ateşkes olasılığı azaldı, böyle bir ihtimal şu anda yakın zamanda görülmüyor ama inşallah olur. Cumhurbaşkanımızın özellikle Prag toplantılarında söylediği şuydu; 'Rusya ve Putin'i eleştiriyorsunuz doğru, biz de Rusya'nın yanlış politikaları olduğu zaman reddettiğimizi söylüyoruz. Ama diğer taraftan diyaloğu koparmamak lazım'. Cumhurbaşkanımız her iki tarafla da görüşmenin faydalarını anlattı. Batıya da tamam yaptırım yapıyorsunuz ama sadece eleştirmek yetmez, bu savaşın sona ermesi için her iki tarafla temasta olmakta fayda var. Bu teklif değil tavsiyedir. Rusya ile diyalog sayesinde tahıl anlaşmasının başarı ile sonuçlandırıldığı, esir takasının gerçekleştirildiğini anlatıyor. Sonuçta mutlaka bir barış olacak ama ne zaman olacak. Bunun Ukrayna için adil bir barış olması lazım. Yaptırımların kaldırılması hangi şartlarda olacak. Batı ile Rusya arasında müzakere edilmesi gereken birçok konu var. Yarın bu noktaya gelindiğinde bu temaslar zaten olacak. Böyle bir noktada her zaman katkı sağlarız ama şu anda somut bir girişimimiz yok."
Çavuşoğlu, Türkiye Ermenistan ilişkilerinin normalleşmesi sürecine ilişkin ise şöyle konuştu:
"Bizim Ermenistan ile imzalayacağımız bir anlaşma şu an yok. İlişkilerin normalleşmesi için hangi adımları atacağız bunları konuşuyoruz. Özel temsilcilerimiz maalesef hepsi yurt dışında olmak üzere 4 defa bir araya geldiler. En son Türkiye ve Ermenistan'da bir araya gelme konusunda mutabık kaldılar. Bundan sonraki toplantılar Türkiye ve Ermenistan'da olacak. Sonuçta Ermenistan ile biz normalleşme konusunda samimiyiz. Esas sorun henüz daha Ermenistan Azerbaycan arasında kalıcı bir kapsamlı bir barış anlaşması imzalanmaması. Bu yönde müzakereler devam ediyor. Bu süreci de destekliyoruz. Azerbaycan ile koordinasyon içinde hareket ediyoruz. Bu yadırganmamalı gayet doğaldır. Bizim de Azerbaycan'ın da samimi olduğunu söylemek isterim."