1864 yılında Ruslar tarafından gerçekleştirilen Çerkes sürgünün üzerinden 155 yıl geçti. Her yıl 21 Mayıs tarihinde Çerkes soykırımı ve sürgünü çeşitli ekinliklerle anılıyor. Çerkesler, Ruslar'dan soykırımı tanımalarını ve Kafkasyada'ki baskıyı bırakmalarını istiyor.
ÇERKES SÜRGÜNÜ NASIL BAŞLADI?
Stratejik bir yerde konumlanan Kafkasya'nın kaderi 19. yüzyılda yazıldı. Kuzey’deki Rus emperyalizmi, aşağıda Osmanlı ve İran İmparatorluğu arasında sıkışan Kafkasya büyük mücadeleler verdi. Rusya, savaşlar sırasında ve 1830’larda Kafkasya’yı işgale başladı. 1859’da Kafkasya devlet adamı asker Şamil Dağıstan’da esir düştü. Fakat Kafkasyalılar 1864 yılına kadar savaşı sürdürdü. Halklar, savaşlar sırasında, kadını, çoluğu çocuğu, kedisi köpeği ile en az 100 yıl savaştı, inatla direndi. Birçok insanın kitleler halinde ölümüne sebep olan Çerkes sürgünün üzerinden bugün tam 155 yıl geçti.
500 BİN KİŞİ HAYATINI KAYBETTİ
Bazı tarihçilere göre aslında sürgün 1850’de başlamıştı. Kafkasyalılar küçük kitleler halinde sürülüyordu. Fakat Rusya, 1857’den sonra bunu bir devlet politikası haline getirdi. Ve 1864 yılının Mayıs ayında büyük kitleler halinde sürgün oldu. Adına büyük sürgün denen bu sürgünde, resmi olmayan rakamlara göre yaklaşık 1,5 milyon kişi, Rusya'nın çeşitli liman kentlerinden toplu halde Osmanlı topraklarına sürüldü. Yol şartlarının çok ağır olmasının yanı sıra salgın hastalıklar ve açlık, yine resmi olmayan kaynaklara göre 400 bin ila 500 bin kişinin hayatına mal oldu. Binlerce yıl aynı topraklarda yaşayan ve o topraklardan çıkma gereği duymayan bir milletin yüzde 50'si soykırımla yok edildi. Geri kalanların büyük bir bölümü de yurtlarından atıldı, köyleri yakıldı. Halklar, açlıkla boğuştu.
TOLSTOY'UN AĞZINDAN KATLİAM
Ünlü Rus Edebiyatçı Lev Tolstoy Çerkes soykırımı hakkında şöyle der, "Köylere gece karanlığında dalıvermek adet haline gelmişti. Gecenin kara örtüsü altında Rus askerlerinin ikişer üçer evlere dalmasını izleyen dehşet sahneleri öylesine korkunçtu ki, hiçbir rapor görevlisi olanları aktarmaya cesaret edemezdi" Rus Tarihçi Zaharyan ise: “Çerkesler bizi sevmezler. Biz onları, özgür çayırlarından çıkardık. Avlularını yıktık. Birçok kabile tümüyle yok edildi” diyerek soykırımı kabul eder.
ÇERKESLER NE İSTİYOR?
Büyük acılar çeken Kafkasya halkı, Rus’ların artık soykırımı ve sürgünü kabul etmesini, Kafkasya’daki baskıyı bırakmasını ve topraklarınıza gelip oturun demelerini bekliyor.