Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, TBMM Genel Kurulu’nda milletvekillerine OHAL hakkında bilgi verdi.
Oktay, depremin yaklaşık 110 bin kilometrekarelik alanı etkilediğini belirterek, “Bu büyük felaketin gerçekleştiği ilk anda saat 04.17’de Afet ve Acil Durum Yönetim Merkezi müdahale çalışmalarına Sayın Cumhurbaşkanımız başkanlığında devletimiz ve hükümetimiz, tüm kurum ve kuruluşları ile cansiperane bir mücadele başlatmıştır. Depremden etkilenen illerimizde bakanlarımız afetle mücadele kapsamında yürütülen faaliyetlere nezaret ederken, bizler de Ankara AFAD Merkezi'nde çalışmaların koordinasyonunu yürütmekteyiz. Sayın Cumhurbaşkanımız arama kurtarma çalışmalarını anbean takip etmiş, dün ve bugün de deprem bölgesine giderek çalışmaları yerinde takip etmiştir. Yaşadığımız bu büyük afette göçük veya yıkım sonucu an itibarı ile 14 bin 351 kişi hayatını kaybetmiş, 63 bin 794 kişi yaralanmıştır. Depremin ilk dakikalarından itibaren başta AFAD, TSK, Jandarma, Polis Arama Kurtarma personelleri olmak üzere ülkemizin tüm kapasitesi afet bölgesine sevk edilmiştir. 24 bin 727’si arama kurtarma personeli olmak üzere çeşitli kurumlarımız ve sivil toplum kuruluşlarından toplam 113 bin 318 personel ve gönüllü, afet müdahale çalışmalarında bulunmaktadır” şeklinde konuştu.
Oktay şöyle konuştu:
“Ülke genelinden deprem bölgesinde bin 245 ambulans, 245 UMKE timi ve 5 uçak ambulans ile toplam 6 bin 572 sağlık personeli sahada hizmet vermektedir. Ayrıca 918 vinç, 421’i ekskavatör olmak üzere toplam 10 binin üzerinde iş makinesi sahada aktif çalışmaktadır. Deprem ve olumsuz hava şartları nedeniyle afet bölgesine lojistik desteği etkileyecek sıkıntılar kısa sürede çözülmüştür. Türkiye geneli yol ağımızda ana arterlerin hepsi ulaşıma açıktır. Dün itibarıyla tüm afet bölgesine kontrollü şekilde elektrik verilebilmektedir. Bölgeye lojistik desteği sağlamak üzere 22 gemi, 81 uçak ve 79 helikopter görevlendirilmiş olup, bin 122 sorti gerçekleştirilmiştir. Depremden etkilenen illerimizde beslenme ihtiyacını karşılamak için 88 seyyar mutfak ve 79 ikram aracı halihazırda hizmet vermektedir. Ayrıca kumanya, paketli gıda, süt, ekmek ve su düzenli olarak afet bölgesine gönderilmektedir.”
Geçici barınma konusunda bilgi veren Oktay, “Geçici barınma ihtiyacının karşılanması için bölgede 100 binin üzerinde çadır kurulmuş ve 1 milyon 255 bin battaniye gönderilmiştir. Milli Eğitim Bakanlığı’mızın pansiyon ve spor salonları ile Gençlik ve Spor Bakanlığı’mızın KYK yurtları, Gençlik Merkezleri ve spor salonlarında afetten etkilenen vatandaşlarımızın geçici barınmaları için 451 bin 880 yatak tahsis edilmiştir. Deprem bölgesinden diğer illerimize gitmek isteyen vatandaşlarımız için ilk etapta 1 milyon 100 bin kişilik geçici barınma imkanı da oluşturulmuştur. Bu kapsamda afet bölgesinden 27 bin 722 vatandaşımız tahliye edilmiştir. Deprem anından bu yana çalışmalarımız adeta bir seferberlik halinde kesintisiz sürdürülmektedir” diye konuştu.
Oktay, depremden zarar gören vatandaşlar için gerekli planlamaları yaptıklarını kaydederek, “Depremden zarar gören vatandaşlarımız için bir yıl içinde tamamlayacağımız afet konutları ile vatandaşlarımıza yapacağımız ayni ve nakdi yardımlar, ilaç ve tıbbi malzeme, çadır, gıda gibi diğer afet ve acil durum faaliyetleri harcamalarına ilişkin bütçelerimizi planladık ve kurumlarımıza tahsis etmekteyiz. Bu kapsamda Sağlık Bakanlığı ve üniversite hastanelerinin tıbbi malzeme, cihaz ve ilaç alımları, AFAD’ın afet ve acil durum harcamaları, Ulaştırma Bakanlığının depremden zarar gören yol, köprü gibi yerler için yapacakları harcamaları, Milli Savunma, Emniyet ve Jandarmanın depreme yönelik acil giderleri, valilik, kaymakamlık YİKOB ve İl Özel İdarelerinin ihtiyaçları başta olmak üzere kamusal hizmetlerin kesintisiz olarak yerine getirilmesi için AFAD olmak üzere tüm kurumlarımızın deprem amaçlı nakit talepleri hızlıca karşılanmaktadır. Bu amaçla ilk etapta 100 milyar TL kaynak ayrılmıştır. İhtiyaca göre bu destekler artarak devam edecektir. Depremden zarar gören her bir aileye acil ihtiyaçlarının karşılanması için ilk etapta 10 bin TL yardım verilmesini kararlaştırdık. Yine deprem bölgesinde mücbir sebep hali ilan ettik ve bu kapsamda vatandaşlarımızın devlete ödemeleri gereken vergi ve prim yükümlülüklerinin ertelenmesine ilişkin düzenlemeleri de hızlıca tamamladık. Ayrıca bölgedeki vatandaşlarımızın ve işletmelerimizin bankalardan kullandıkları kredilerin geri ödemelerinin 6 ay sonraya kadar ertelenmesini sağladık” dedi.
OHAL ilanının verildiği gün Resmi Gazete'de yayımlandığını ve TBMM'nin onayına sunulduğunu söyleyen Oktay, “Olağanüstü bir yönetim düzeninin gerekli olduğu doğal afet, tehlikeli salgın hastalık ve kamu düzenini tehlike altına sokan yaygın şiddet vakaları gibi durumlarda başvurulan OHAL uygulamasında amaç yaraların en hızlı şekilde sarılmasıdır. Acil ve hayati ihtiyaç malzemelerinin karşılanması, afet bölgesinde yıkılma riski olan binaların bulunduğu alanlara girişin sınırlandırılması, tehlike arzeden binaların yıkılması ve zaruri ihtiyaçların dağıtımının düzenlenmesi gibi zorunlu işler olağanüstü hal yönetimi ile kolaylıkla ve hızlıca sağlanabilecektir. Mülki idare amirleri, tedavi, kurtarma, yedirme, giydirme ve barındırma gibi işlerle bu gibi işlerin gerektirdiği acil satın almaları ve kiralamayı doğrudan yapabilecektir. Konaklama tesislerinin olağanüstü hal gereklerine göre kullanılabilmesi OHAL kapsamında mümkün olabilecektir. Krizin boyutları göz önünde bulundurularak; depremin yıkıcı etkisi, ağır kış şartları ve doğrudan etkilenen il sayısı ve nüfusa göre 3 aylık süre belirlenmiştir. Demokratik hukuk devletlerinde olağanüstü durumların yönetimi yine hukukun izin verdiği olağanüstü yönetim usulleri ile gerçekleşmektedir. Malumunuz daha önce ABD, Kanada ve Filipinler gibi pek çok ülkede doğal afetler sonrası OHAL ilan edilmiştir. Ülkemizde de OHAL, afetten etkilenen iller ile sınırlı tutularak meclisimizin onayına sunulmuştur. Tek hedef, afet yönetimi sürecinde en çabuk ve en etkili şekilde her anlamda insanımızın yardımına koşabilmektir” dedi.