Samsun'da UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'ndeki Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti içinde yer alan Doğanca Mahallesi'nde, ağaç dallarında kat kat yuvaların olması nedeniyle "Leylek TOKİ" olarak adlandırılan leylek yuvalarına "ev sahipleri" dönmeye başladı. Doğanca Mahallesi'ndeki bir dönümlük ağaçlık alanda katlı yuvaları bulunan leylekler, ilkbahar ve yazı burada geçiriyor. Yerli ve yabancı turistlerin leylekleri gözlemlemesi için yuvaların olduğu alanın yanında gözlem kulesi ve kuşlar hakkında bilgileri içeren tabelalar bulunuyor.

LEYLEKLER BU YIL ERKEN DÖNDÜ

Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Ornitoloji Araştırma Merkezi Yönetim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Kiraz Erciyas Yavuz, Kızılırmak Deltası'nın Türkiye'nin en önemli sulak alanlarından biri olduğunu söyledi.

Deltada 359 kuş türünün tespit edildiğini belirten Yavuz, şu bilgileri verdi: "Türkiye'de görülen 480 kuş türünün yüzde 70'den fazlası Kızılırmak Deltası'nda farklı zamanlarda görülebiliyor. Kimi göçmen kuşlar buraya üremek için, kimi de kışı geçirmek için geliyor. Kuşlar göç esnasında dinlenmek ve beslenmek için konaklama yapıyor, Kuzey Avrupa yolculuğuna devam ediyor. Leylekler kışı geçirmek için Büyük Sahra Çölü altına, Afrika'ya kadar gidiyor. Havaların ısınmasıyla deltaya dönüş yapıyorlar. Her yıl şubat sonu ile mart ayının başında üreme alanlarına geliyorlar. Bu yıl hava biraz daha ılıman geçtiği için erken dönüş yaptılar."

ERKEN GELEN EN UYGUN EŞİ BULUYOR

Doç. Dr. Yavuz, kuşların hava değişimlerini takip ettiğine dikkati çekerek, "Kuşlar hava değişimini fizyolojik metabolizması sayesinde anlıyor. Acele etmelerinin sebebi ise bir an önce en güzel yuvayı kapmak istemeleridir. Erken gelen en uygun yuvayı ve eşi buluyor. Mayıs başında yavrular yuvalardan çıkıyor, ağustos gibi yeniden kışı geçirmek için göç başlıyor" diye konuştu. Leylek yuvalarının belli bir kısmının dolduğuna işaret eden Yavuz, "Doğanca Mahallesi'nde 'Leylek TOKİ' diye adlandırdığımız yerde 40'ın üzerinde yuva var. Leylekler sosyal hayvanlar. İnsana ve tarım alanlarına yakın olmayı istiyorlar. Bizim, 'Leylek TOKİ' dediğimiz yer dünyada da etiket haline gelmiş bir yer. Deltaya gelen yerli ve yabancı turistler mutlaka orayı ziyaret ediyor" ifadelerini kullandı.

LEYLEKLER İZLENEBİLİYOR

"Leylek TOKİ"de insanların gözlem kulesinden kuşları rahatsız etmeden gözleyebildiğini anlatan Yavuz, şunları kaydetti: "Bu alan leyleklerin büyümesinin rahatlıkla izlenebildiği bir yer. Kızılırmak Deltası'nda bin çifte yakın leylek görülebilir. Çoğunluğu da ağaçlara yuva yapmıştır. Türkiye'de veya dünyanın farklı ülkelerinde leylek denince ilk akla direklere, çatılara yuva yapmış leylekler gelir. Ama deltada farklı bir durum var. Çoğu kuş gözlemcisi nadir olarak görüyor, bu kadar leyleğin ağaçta yuva yapmasını. Genellikle deltada dişbudak ağaçlarına yuvalarını kuruyorlar. Doğal ortamda bu kadar yuva yapan leylek sayısı Türkiye'de ve Avrupa'da az. Hem üreyen kuş sayısı ve popülasyonu hem de ağaçlardaki yuvaları açısından deltadaki leyleklerin özel bir yeri var."